Miarą wpływu struktury źródeł finansowania majątku na wynik finansowy jest dźwignia finansowa. Wskazuje ona na wpływ struktury kapitału na wynik finansowy w postaci zysku netto, bądź zysku netto na jednostkę kapitału własnego.
Wysoką rentowność kapitału własnego firma osiąga wówczas, gdy wykorzystuje więcej kapitału obcego, przy założeniu, że odsetki jakie płaci od kapitału obcego, są mniejsze niż zysk osiągany w wyniku jego wykorzystania. Powstaje wówczas efekt dźwigni finansowej. Wykorzystanie obcego kapitału może wpłynąć na poprawę lub pogorszenie rentowności kapitału własnego. Pożądane jest, aby kapitał obcy zaangażowany w finansowanie działalności przedsiębiorstwa przyczynił się do zwiększenia poziomu rentowności kapitału własnego. Rentowność kapitału własnego jest zatem uzależniona od stopy zysku od zaangażowanego kapitału (r), stopy oprocentowania kapitału obcego (rf) oraz wskaźnika struktury kapitałowej (F/E, gdzie F – kapitał obcy, E – kapitał własny). Efekt dźwigni finansowej można przedstawić za pomocą wzoru [R. Wójcik, Dźwignia finansowa, „Bank i Kredyt" nr 10/91]:
(r – rf) F/E ……………………………………. (Wzór 1.)
…………… (Wzór 2.)zysk netto + (odsetki – podatek)kapitał całkowitygdzie:
r =
odsetki – podatekkapitał obcy (F)……………. (Wzór 3.)
rf =
Efekt dźwigni występuje tylko wtedy, gdy r > rf oraz gdy F > 0, tzn. gdy poziom stopy zysku od zaangażowanego kapitału jest wyższy od oprocentowania kapitału obcego oraz gdy w strukturze źródeł finansowania występuje kapitał obcy. Efekt dźwigni finansowej możemy wyliczyć również według wzoru:
re – r …………………………………..(Wzór 4.)
gdzie:
re – rentowność kapitału własnego,
r – stopa zysku od zaangażowanego kapitału.
Efekt dźwigni finansowej i kwoty z zysku z niej uzyskane przedstawia tabela:
Źródło: opracowanie własne na przykładzie fikcyjnej firmy XYZ
Najbardziej popularną formę modelu przedstawia poniższy schemat:
MODEL DU PONTA
ZYSK NETTO
MARŻA ZYSKU
ZWROT MAJĄTKU SPRZEDAŻ
ZWROT MAJĄTKU CZYSTEGO ROTACJA MAJĄTKU
MAJĄTEK
Źródło: opracowanie własne
