praca magisterska o motylach
Stanowisko I
Najwięcej osobników stwierdzono na stanowisku I, bo aż 938. Należały one do 38 gatunków w pięciu rodzinach (Tab. 1, Ryc. 12).
Pod względem ilościowym dominowała tu rodzina Nymphalidae z ponad 50% udziałem w roku 2005 i nieco mniejszym, bo około 45% w roku poprzednim. Drugą rodziną pod względem liczby osobników okazała się Pieridae, z tą różnicą, że to w roku 2004 stwierdzono więcej osobników (około 28% całości materiału), a w 2005 około 23%. Rodzina Lycaenidae to odpowiednio dla roku 2004 i 2005 – około 22 i 17% udziału w ogólnej liczbie. Hesperiidae w roku 2004 miały około 6% udziału, natomiast w 2005 o około 3% więcej. Najmniej liczną rodziną jest Papilionidae, która charakteryzowała się w obu latach udziałem mniejszym niż 0,5% (Ryc. 12).
Ryc. 12: Liczba osobników w rodzinach na st. I w latach 2004 i 2005
Fig. 12: Specimen’s number in the families on the locality No 1 in years 2004 and 2005
W przypadku rozpatrywania struktury jakościowej sytuacja kształtuje się nieco odmiennie. W roku 2004 stwierdzono więcej gatunków we wszystkich rodzinach (z wyjątkiem Papilionidae). Także tu najliczniejsza okazała się rodzina Nymphalidae oraz Pieridae. To te dwie rodziny w największej mierze decydowały o strukturach jakościowej i ilościowej (Ryc. 13).
Ryc. 13: Struktura jakościowa rodzin na st. I w latach 2004 i 2005
Fig. 13: Qualitative structure of the families on the locality No 1 in years 2004 and 2005
Pod względem klas dominacji, o strukturze jakościowej w roku 2004 decydowali głównie recedenci (58%) (Ryc. 14). Pozostałe trzy klasy w znacznie mniejszym stopniu miały na nią wpływ. W roku 2005 klasa eudominantów podobnie jak i w 2004 była najmniej liczna, trzy pozostałe klasy były w większym stopniu zrównoważone. Największy udział zanotowali dominanci, subdominanci i recedenci natomiast odpowiednio co 5% mniej w stosunku do klasy poprzedniej (Ryc. 14).
Ryc. 14: Udział gatunków w klasach dominacji na st. I w latach 2004 i 2005
Fig. 14: The structure of the domination’s classes on the locality No 1 in years 2004 and 2005.
Najbardziej stałe gatunki w biocenozie (o największych wartościach wskaźnika stałości C charakteryzowały się z reguły największymi liczebnościami (Tab. 2). Można do nich zaliczyć gatunki z rodzaju Pieris, czy Polyommatus icarus. Choć
wystąpiło też kilka gatunków, które pomimo niskich wartości stałości były eudominantami, czy dominantami. Do grupy eudominantów z niską stałością zaliczyć można Lycaena virgaureae (D=11,73%; C=21,43%) i Aphantopus hyperantus (D=10,77%; C=28,57%). Natomiast do klasy dominantów Maniola jurtina z dominacją równą 5,86% i wskaźnikiem stałości 28,57%. Wynikać to może z masowych pojawów krótkim okresie (koniec czerwca, lipiec, początek sierpnia).
Wartość wskaźnika Shannona-Wienera na stanowisku I wyniosła H’=2,58.
Stanowisko II
Najuboższym pod względem gatunkowym i ilościowym okazało się stanowisko II. Stwierdzono występowanie tylko 289 osobników należących do 14 gatunków w 4 rodzinach (Tab. 1). Tutaj także wskaźnik Shannona uzyskał najniższa wartość, bo 1,63.
Najliczniejszą rodziną stanowiska II była rodzina Pieridae z 81% udziałem w roku 2004 i 55% w roku kolejnym. Drugą pod względem liczebności okazała się rodzina Nymphalidae (Ryc.15). Różnice w udziale w poszczególnych latach w tej rodzinie wynikaj ą najprawdopodobniej, tak jak w poprzednich przypadkach z terminów i ilości pobieranych prób w roku 2005. Rodzina Hesperiidae to odpowiednio dla lat 7 i 3%. Natomiast w przypadku Lycaenidae w roku 2005 nie stwierdzono żadnego okazu, a w roku poprzednim modraszki stanowiły tylko 1% całości materiału.
Hesperidae Lycaenidae Nymphalidae Pieridae
Ryc. 15: Liczba osobników w rodzinach na stanowisku II w latach 2004 i 2005 Fig. 15: Specimen’s number in the families on the locality No 2 in years 2004 and 2005
O strukturze jakościowej na stanowisku II decydowały dwie rodziny: Nymphalidae i Pieridae. W 2004 odnotowano 7 gatunków rusałek, a w 2005 gatunków 5. W przypadku bielinków w pierwszym roku było 5, natomiast w drugim roku dwa gatunki (Ryc. 16). Powszelatki (Hesperiidae) w obydwu latach reprezentowane były przez jeden gatunek – Ochlodes sylvanus. Podobnie modraszki, również przez jeden gatunek – Polyommatus icarus, z tym tylko, że w roku 2005 nie został wykazany nawet ten jeden.
Ryc. 16: Struktura jakościowa rodzin na stanowisku II w latach 2004 i 2005
Fig. 16: Qualitative structure of the families on the locality No 2 in years 2004 and 2005
O układzie jakościowym stanowiska II w roku 2004 decydowała głównie klasa recedentów (58%) oraz w mniejszym stopniu klasa eudominantów – 21%. Dominanci cechowali się 7% liczebnością, subdominanci dwukrotnie wyższą. Rok 2005 to mniej więcej równomierne rozłożenie się liczebności na trzy pierwsze klasy. Zabrakło tym razem klasy recedentów (Ryc. 17).
Ryc. 17: Udział gatunków w klasach dominacji na st. II w latach 2004 i 2005
Fig. 17: The structure of the domination’s classes on the locality No 2 in years 2004 and 2005
Tak jak w przypadku poprzednich stanowisk, tak i tu o strukturze ilościowej decydowały gatunki o największych wartościach wskaźnika C. Były to gatunki z rodzaju Pieris sp. oraz Inachis io (Tab. 2).
Stanowisko III
Na drugim miejscu pod względem bogactwa gatunkowego znajduje się stanowisko III. Wskaźnik Shannona uzyskał wartość 2,44. Stwierdzono tu 564 osobniki, należące do 26 gatunków w czterech rodzinach (Tab. 1).
Na tym stanowisku pod względem ilościowym zdecydowanie dominowała rodzina Pieridae z około 40% udziałem w zgrupowaniu w obu latach badań. Rodzina Nymphalidae odnotowała identyczne wartości w obu latach poboru prób, po 28%. Ciekawie prezentuje się sytuacja w rodzinie Lycaenidae. Otóż w roku 2005 zanotowano o 13% większy udział tej rodziny w ogólnej liczbie osobników w stosunku do roku poprzedniego (Ryc. 18). Można to tłumaczyć rozłożeniem poboru prób w roku 2005. Pomimo wystąpienia tylko 2 gatunków z tej rodziny (Lycaena virgaureae i Polyommatus icarus) zanotowały one tak wysokie wartości. Przyczyniła się do tego stosunkowo duża liczebność Czerwończyka dukacika w momencie jego pojawu, natomiast w przypadku Modraszka ikara jego wysoka stałość na stanowisku. Rodzina Hesperiidae to 16% udział w roku 2004 i tylko 5% w roku następnym. Tę sytuację można tłumaczyć brakiem w próbach gatunku Ochlodes sylvanus, gdyż pobór prób zakończył się w momencie, gdy miał dopiero nastąpić pojaw tego gatunku.
Ryc. 18: Liczba osobników w rodzinach na st. III w latach 2004 i 2005
Fig. 18: Specimen’s number in the families on the locality No 3 in years 2004 and 2005
O strukturze jakościowej w największej mierze decydowała rodzina Nymphalidae, z aż 11 gatunkami w roku 2004 i tylko 5 w roku następnym. Rodzina Pieridae, najliczniejsza pod względem ilościowym, tu znajduje się na drugim miejscu. Struktura jakościowa rodziny Lycaenidae, to odwrotna sytuacja w stosunku do zależności ilościowych. W roku 2004 stwierdzono występowanie 6 gatunków, jednak ich liczebność była na tyle niska, że nie wpływała znacząco na ogólną liczbę motyli. W rodzinie Hesperiidae zarówno struktura ilościowa jak i jakościowa wyglądają podobnie. W roku 2004 zanotowano dwa gatunki, natomiast w 2005 tylko jeden (Ryc.19). Spowodowane było wcześniejszym zakończeniem poboru prób.
Ryc. 19: Struktura jakościowa rodzin na st. III w latach 2004 i 2005
Fig. 19: Qualitative structure of the families on the locality No 3 in years 2004 and 2005
Najliczniejszymi klasami dominacji byli recedenci (44%) i subdominanci (32%), które to w głównej mierze organizowały strukturę jakościową stanowiska III. Klasy eudominantów i dominantów przyjęły wartości po 12%. W roku 2005 sytuacja uległa zmianie, gdyż to pierwsze trzy klasy w niemal identycznym stopniu decydowały o układzie jakościowym. Klasa recedentów była najmniej liczna – tylko 8% (Ryc.20).
Ryc. 20: Udział gatunków w klasach dominacji na st. III w latach 2004 i 2005
Fig. 20: The structure of the domination’s classes on the locality No 3 in years 2004 and 2005
Podobnie jak w przypadku stanowiska I, tak i tu o strukturze ilościowej decydowały głównie gatunki o największych wartościach wskaźnika stałości. Do gatunków stałych można tu zaliczyć Aglais urticae (D=4,8%; C=64,29%), Inachis io (D=3,19%; C=64,29%), Pieris napi (D=11,88%; C=78,57%), Pieris rapae (D=17,2%; C=71,43%) oraz Polyommatus icarus z dominacją D=9,22% i wskaźnikiem C=71,43% (Tab. 2).
Jako że na stanowisku tym stwierdzono występowanie gatunku chronionego i znajdującego się na czerwonej liście (Lycaena dispar LR) wyliczono dla stanowiska nowe wskaźniki REB, REBp oraz RES. Wskaźniki te bazują na czerwonych listach zwierząt. Wartości wskaźników wyniosły odpowiednio 0,08; 1,3% oraz 4%. Na pozostałych stanowiskach nie stwierdzono motyli z czerwonych list, więc wartości tych wskaźników wynosiły 0.
