Obecnie najbardziej powszechną z usług dostępnych w Internecie są strony[1] WWW (World Wide Web). Rozwój Internetu w dużej mierze związany jest właśnie z ekspansją witryn oferujących coraz większy wachlarz możliwości i usług. Związane jest to z następującymi cechami tej technologii:
- łatwość obsługi – większość stron nie wymaga od użytkownika znajomości skomplikowanych aplikacji, czy wiedzy dotyczącej funkcjonowania samej usługi;
- bogata, przyciągająca wzrok szata graficzna, multimedialność – obecnie strony internetowe oferują obok tekstu nie tylko grafikę, lecz są wzbogacane o dźwięk, animację, a niekiedy także przekazy wideo;
- duże możliwości umieszczania reklam – bannery, linki, popupy
Dla wielu początkujących użytkowników Internet to głównie strony WWW, dające obecnie dostęp do większości zasobów Internetu. Oprócz niezwykle popularnych obecnie witryn WWW, na całościowy obraz Sieci składają się wymienione poniżej, w większości powstałe dużo wcześniej usługi:
- e-mail – najstarsza oraz najbardziej popularna (poza WWW) z usług, umożliwia szybkie przesyłanie wiadomości oraz wszelkiego rodzaju plików między komputerami na całym świecie;
- listy dyskusyjne – usługa oparta na poczcie elektronicznej; list wysłany przez użytkownika jest rozsyłany do wszystkich zapisanych na daną listę. Listy dyskusyjne są usługą zbliżoną do będących tematem tej pracy grup dyskusyjnych, porównanie tych usług zostanie przedstawione w dalszej części pracy;
- Usenet (grupy dyskusyjne) – ogólnoświatowa, niezależna od innych usług sieć, służąca wyłącznie internetowym dyskusjom ( pomijając grupy „binarne”, które zostaną opisane w dalszej części pracy);
- FTP (File Transfer Protocol – Protokół Transmisji Danych) – służy przekazywaniu plików między komputerami. Sieć serwerów FTP, udostępniających oprogramowanie oraz wszelkiego rodzaju dane, należy do pierwotnych usług sieciowych. Powstała w 1973 roku, usługa ta jest obecnie wykorzystywana przez bardziej doświadczonych użytkowników;
- IRC (Internet Relay Chat) – jest to rozbudowany system symultanicznych rozmów sieciowych. W sieciach IRC dyskutują ze sobą równocześnie dziesiątki tysięcy użytkowników, spotykających się w pokojach rozmów (chat rooms);
- komunikatory internetowe (najpopularniejsze z nich to Gadu-Gadu, Tlen oraz ICQ) – są to aplikacje służące przede wszystkim do komunikacji między parą użytkowników, obecnie bardzo rozbudowane, umożliwiają transmisję nie tylko komunikatów tekstowych, ale i dźwięku, plików, czy obrazów;
– WAP (Wireless Application Protocol – Protokół Obsługi Aplikacji Bezprzewodowych) usługa przeznaczona dla urządzeń przenośnych, bezprzewodowych (przede wszystkim telefony komórkowe). O ile „komórkowy” Internet nie rozwija się tak dynamicznie, jak chcieliby tego usługodawcy, to z pewnością już obecnie stał się on istotnym elementem komunikacji elektronicznej, zapewniając dostęp do zasobów sieci przy pomocy urządzeń bezprzewodowych.
Usługi takie jak Archie, czy Gopher, służące eksplorowaniu zasobów Internetu i wyszukiwaniu informacji zostały obecnie niemal w 100% zastąpione przez bardziej uniwersalne usługi stron WWW.
Należy zaznaczyć, iż na obecnym etapie rozwoju Internetu trudno mówić o odrębności poszczególnych usług. O ile są one niezależne od siebie, to rozwój narzędzi i technologii umożliwia korzystanie z większości zasobów Sieci za pomocą przeglądarki stron WWW. Instalując system operacyjny z rodziny Windows, otrzymujemy przeglądarkę Internet Explorer, wraz z programem Outlook Express – klientem poczty elektronicznej oraz grup dyskusyjnych. Jeśli tylko posiadamy dostęp do Sieci, te aplikacje wystarczą nam do korzystania z usług e-mail, WWW, grup dyskusyjnych, a nawet FTP (choć w bardzo ograniczonym zakresie).
Usługi przenikają się. Z poziomu stron WWW możemy obecnie nie tylko oglądać rozbudowane witryny, ale i wysyłać pocztę elektroniczną, rozmawiać z innymi internautami na tysiącach czatów, dyskutować na forach, a także, poprzez tzw. bramki, korzystać z IRCa, czy Usenetu. Czaty i fora dyskusyjne, to nic innego, jak uproszczone i zaadaptowane dla potrzeb stron WWW usługi IRC oraz grup dyskusyjnych. Działają na niemal tych samych zasadach co wymienione wcześniej odrębne usługi, oferują jednak nieco skromniejsze możliwości, przy łatwiejszej obsłudze. Spełniają one istotną funkcję z punktu widzenia modelu komunikacji w Internecie. Strony WWW są usługą podobną do klasycznych mediów – autor strony umieszcza na niej określone treści, decyduje o zawartości, natomiast przeglądający nie ma możliwości ingerowania w ten przekaz w jakikolwiek sposób. Innymi słowy mamy tu do czynienia z klasycznym podziałem na nadawcę i odbiorcę. Dopiero strony wzbogacone o wspomniane usługi czatów i forów dyskusyjnych zyskały kanał komunikacji dwukierunkowej.
Istotną różnicą między autonomicznymi IRC i Usenetem a ich odpowiednikami rodem z WWW są wymagania sprzętowe stawiane przez te usługi. O ile programy służące do obsługi grup dyskusyjnych, czy IRC mogą być uruchamiane z powodzeniem na nawet bardzo wiekowych komputerach, to nowoczesne witryny, dające dostęp do forów dyskusyjnych, a przede wszystkim czatów, wymagają bardziej wydajnego sprzętu i oprogramowania.
[1] obecnie stosuje się określenie „witryny”, dotyczy ono zbioru pojedynczych stron połączonych hipertekstowymi odnośnikami (linkami). Witryna posiada określony adres internetowy, np. civitas.pl, prowadzący na stronę główną, na której znajdują się odnośniki do konkretnych działów (podstron).