Analiza strategii rozwoju poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego jest dobrym źródłem informacji o poziomie przygotowania do efektywnego zarządzania publicznego na poziomie lokalnym.
Celem mojej pracy licencjackiej jest analiza Strategii Rozwoju Powiatu Radomszczańskiego oraz ocena stanu jej realizacji. Dla realizacji celu pracy skupiłam się na badaniu dokumentu strategicznego Powiatu Radomszczańskiego.
Obecnie w warunkach głębokiej decentralizacji i procesu integracji europejskiej polityka rozwoju regionalnego w Polsce jest realizowana przy zachowaniu wymogów wynikających z ustawy o zasadach wspierania rozwoju regionalnego oraz podstawowych zasad europejskiej polityki strukturalnej. Na szczeblu krajowym polityka rozwoju regionalnego prowadzona jest w oparciu o wieloletnie strategie, programy i plany rozwojowe. Opracowanie strategii na szczeblu powiatu daje podstawę i szansę uwzględnienia w niej zadań najważniejszych dla danej jednostki oraz pozyskania części środków na jej realizację.
Strategia rozwoju powiatu ma charakter planu długookresowego, wynoszącego powyżej 10 lat. Realizacja ustaleń strategii dokonywana jest poprzez wieloletnie plany realizacyjne, w tym wieloletnie plany inwestycyjne, miejscowe plany zagospodarowanie przestrzennego oraz roczne plany realizacyjne. Stanowią one z kolei podstawę do sporządzenia corocznego budżetu powiatu.
Strategia rozwoju to najważniejszy dokument wytyczający kluczowe kierunki działań na najbliższe dziesięć lat przede wszystkim dla samorządu terytorialnego i społeczności lokalnej, w oparciu o który podejmowane będą wszystkie poważniejsze przedsięwzięcia oraz decyzje związane z rozwojem powiatu i alokacją środków publicznych.
Rozwój powiatu jest sprawą wspólną całej jego społeczności. Strategia jest opracowywana, aby zaakceptowało ją i realizowało jak najwięcej uczestników życia społecznego i gospodarczego. Władzy powiatu przypada tu szczególna rola inicjatora, koordynatora, a często także realizatora poszczególnych działań.
Horyzont czasowy tworzenia strategii rozwoju powiatu jest kluczowym elementem w procesie planowania długofalowego rozwoju lokalnego. Wybór odpowiedniego okresu czasu, na który opracowywana jest strategia, ma istotne znaczenie, ponieważ pozwala na dostosowanie działań do zmieniających się warunków gospodarczych, społecznych i technologicznych. W zależności od specyfiki powiatu, horyzont czasowy może się różnić, ale zwykle obejmuje okres od 5 do 15 lat.
Długoterminowy horyzont czasowy, czyli na przykład 10-15 lat, jest stosowany w przypadku bardziej złożonych strategii, które mają na celu wprowadzenie trwałych zmian strukturalnych i innowacyjnych w powiecie. W takim przypadku planowanie obejmuje nie tylko obecne potrzeby, ale także przewidywania dotyczące przyszłych wyzwań, takich jak zmiany demograficzne, postęp technologiczny czy zmiany klimatyczne. Tego rodzaju strategia wymaga elastyczności, ponieważ prognozy na tak odległy okres mogą się zmieniać w zależności od nieprzewidywalnych czynników.
Średnioterminowy horyzont czasowy, czyli 5-10 lat, jest najczęściej stosowany do strategii rozwoju powiatów, ponieważ pozwala na realistyczne planowanie działań, uwzględniając obecne potrzeby i zasoby. Ten okres daje wystarczająco dużo czasu na realizację inwestycji infrastrukturalnych, modernizację usług publicznych, a także na wdrażanie nowych programów społecznych czy gospodarczych. W tym czasie możliwe jest również monitorowanie postępów i wprowadzanie ewentualnych korekt w strategii.
Krótkoterminowy horyzont czasowy, trwający 1-5 lat, jest natomiast wykorzystywany do planowania konkretnych działań operacyjnych, które mają natychmiastowy wpływ na życie mieszkańców powiatu. Może obejmować projekty, takie jak modernizacja infrastruktury, poprawa jakości edukacji czy rozwój lokalnych inicjatyw gospodarczych. Choć jest to okres stosunkowo krótki, pozwala na szybkie wprowadzenie działań, które mogą stanowić fundament dla dalszego rozwoju w średniej i długiej perspektywie.
Określenie horyzontu czasowego jest także zależne od specyfiki i wielkości powiatu, a także od jego bieżących potrzeb i potencjału. Strategia powinna uwzględniać zarówno długofalowe cele, jak i krótkoterminowe działania, które mogą stanowić impuls do dalszego rozwoju. Ważne jest, aby strategia była elastyczna i mogła być modyfikowana w odpowiedzi na zmiany zachodzące w otoczeniu zewnętrznym, jak również w wyniku postępów w realizacji zaplanowanych celów.
