praca o Atrakcjach turystycznych Gór Świętokrzyskich
Muzeum Wsi Kieleckiej – celem ekspozycji tradycyjnego budownictwa ludowego, obejmującego okres od XVIII w. do pierwszej połowy wieku XX, jest pokazanie (odtworzenie) układu przestrzennego wsi z podstawowych regionów etnograficznych Kielecczyzny. Całość terenu podzielono na 6 sektorów prezentujących: budownictwo terenów wyżynnych, budownictwo świętokrzyskie, nadwiślańskie, terenów lessowych, dworskie i małomiasteczkowe.
Rysunek 19. Wejście do skansenu Muzeum Wsi Kieleckiej.
Warto podkreślić, że teren pod lokalizację skansenu pozwala na ponowne ustawienie 80 obiektów dostępnych do zwiedzania na 4-kilometrowej trasie. Obecnie przeniesiono tu około 1/4 z planowanych zabytkowych zespołów budownictwa ludowego. Oprócz typowych, z pełnym wyposażeniem w sprzęty zagród wiejskich, znajduje się tu dwór szlachecki z wystrojem pomieszczeń typowym dla II połowy XIX w., wiatrak, a także studnia gromadzka, której urządzenia wyciągowe poruszane były końmi oraz wyposażenie XIX w. apteki. Po obiektach oprowadzają przewodnicy lub informacji udzielają opiekunowie poszczególnych obiektów.
Rysunek 20. Chata wiejska w skansenie.
Należy zaznaczyć, że sposób eksponowania wnętrz w Muzeum Wsi Kieleckiej nawiązuje do idei Artura Hezeliusa, który w 1885 r. zapoczątkował realizację skansenu sztokholmskiego – pierwszego tego typu muzeum na świecie. Prezentacja przedmiotów w ich naturalnym otoczeniu, sprzyja bliższemu, bezpośredniemu poznaniu realiów życia dziewiętnastowiecznej wsi, jej sztuki, rzemiosła i obyczajów. Zwiedzanie skansenu: w sezonie letnim 10 – 17, 8 czerwca zapraszamy na „WYTOPKI OŁOWIU”, 7 września na DOŻYNKI oraz na imprezę folklorystyczną ” NIEDZIELA W SKANSENIE”. W sezonie zimowym 9 – 14. Czas zwiedzania całej ekspozycji w lecie wynosi około 2,5 godz., a przy ograniczeniu do kluczowych wystaw – ok. 1 godzinę. Grupy zorganizowane przyjmowane są bez uprzedniej rezerwacji. Muzeum honoruje Zieloną Kartę i umowę EURO` 26.
Muzeum Wsi Kieleckiej to jedno z najważniejszych muzeów etnograficznych w Polsce, poświęcone zachowaniu i prezentacji dziedzictwa kulturowego regionu świętokrzyskiego. Zostało założone w 1976 roku i obejmuje kilka oddziałów, z których najważniejszym i najbardziej znanym jest Park Etnograficzny w Tokarni. Muzeum gromadzi i eksponuje zabytki związane z życiem codziennym, architekturą, rzemiosłem i tradycjami mieszkańców wsi świętokrzyskiej od XVIII do XX wieku.
Park Etnograficzny w Tokarni
Park Etnograficzny w Tokarni, znajdujący się około 20 km od Kielc, to największy i najbardziej rozbudowany oddział Muzeum Wsi Kieleckiej. Zajmuje obszar ponad 65 hektarów i jest jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych regionu. Skansen ten prezentuje tradycyjną zabudowę wiejską, zrekonstruowaną zgodnie z układem przestrzennym charakterystycznym dla wiosek z różnych części Kielecczyzny. Można tu zobaczyć ponad 80 obiektów, w tym chałupy chłopskie, zagrody, młyny, kuźnie, a także obiekty sakralne, jak kaplice i dzwonnice.
W skansenie odwiedzający mogą zobaczyć różnorodne style architektoniczne i układy przestrzenne, które odzwierciedlają specyfikę poszczególnych subregionów Kielecczyzny. Zabytki zostały podzielone na sektory tematyczne, takie jak małomiasteczkowy rynek, zabudowania dworskie, wiejskie zagrody oraz obiekty przemysłowe, takie jak młyny czy olejarnie. Chałupy chłopskie są urządzone zgodnie z tradycjami ludowymi, co pozwala zwiedzającym zapoznać się z dawnym stylem życia, rzemiosłem, a także zwyczajami i obrzędami związanymi z życiem na wsi.
Jednym z najcenniejszych obiektów w parku etnograficznym jest XVIII-wieczny dwór z Suchedniowa, który został przeniesiony do skansenu i zrekonstruowany z dużą dbałością o szczegóły. Dwór ten jest doskonałym przykładem siedziby szlacheckiej, charakterystycznej dla regionu, i pozwala odwiedzającym na poznanie życia polskiej szlachty w okresie XVIII-XIX wieku.
Muzeum Wsi Kieleckiej – inne oddziały
Muzeum Wsi Kieleckiej to także inne oddziały, które stanowią integralną część jego działalności. Jednym z nich jest Dworek Laszczyków w Kielcach, pochodzący z XVIII wieku. To ostatni drewniany dworek zachowany w granicach miasta Kielce, będący przykładem szlacheckiej architektury drewnianej. Dworek Laszczyków pełni funkcję głównej siedziby muzeum, a także centrum wystawienniczego, gdzie organizowane są liczne wystawy czasowe, warsztaty, konferencje i spotkania kulturalne.
Kolejnym ważnym oddziałem jest Zagroda Czernikiewiczów w Bodzentynie, gdzie znajduje się zespół budynków mieszkalnych i gospodarczych, typowych dla zamożnych chłopów z początku XX wieku. W zagrodzie tej, oprócz ekspozycji stałej, prezentującej życie codzienne i pracę na wsi, odbywają się także warsztaty rzemieślnicze oraz pokazy tradycyjnych umiejętności, takich jak tkactwo, kowalstwo czy garncarstwo.
Muzeum Wsi Kieleckiej oferuje również liczne imprezy plenerowe, które przyciągają zarówno mieszkańców regionu, jak i turystów. W skansenie w Tokarni regularnie odbywają się jarmarki, festyny i kiermasze, podczas których można podziwiać rękodzieło ludowe, spróbować tradycyjnych potraw, a także uczestniczyć w pokazach dawnych obrzędów i zwyczajów. Szczególnie popularne są wydarzenia takie jak „Świętokrzyski Jarmark Agroturystyczny” czy „Festiwal Smaków Regionalnych”.
Znaczenie kulturowe i edukacyjne
Muzeum Wsi Kieleckiej pełni ważną rolę w zachowaniu i popularyzacji dziedzictwa kulturowego regionu świętokrzyskiego. Dzięki różnorodnym wystawom, warsztatom i wydarzeniom plenerowym, muzeum przyczynia się do edukacji społeczeństwa w zakresie tradycji, zwyczajów i historii wsi polskiej. Skansen w Tokarni oraz inne oddziały muzeum są miejscem, gdzie tradycje ludowe są pielęgnowane i przekazywane kolejnym pokoleniom.
Muzeum Wsi Kieleckiej to nie tylko atrakcja turystyczna, ale także ważny ośrodek badawczy i edukacyjny, który przyczynia się do ochrony i promocji kultury ludowej. Poprzez swoją działalność muzeum odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu świadomości regionalnej i narodowej, podkreślając znaczenie tradycji i dziedzictwa kulturowego w współczesnym społeczeństwie.
