Robert Half w swojej książce Jak znaleźć, zatrudnić i zatrzymać najlepszych pracowników podaje przykład szefa, który miał dwie sekretarki. Jedna z nich lubiła frutti di mare, a druga pasjonowała się piłką nożną. Kupił więc pierwszej darmowe obiady w restauracji serwującej frutti di mare, a drugiej darmowe bilety na mecze piłkarskie lokalnej drużyny. Dla firmy nie był to duży koszt, dla tych pracownic – wyraz szacunku i podziękowania za ich dobrą pracę. Oczywiście należy pamiętać, że w małych firmach łatwiej jest zindywidualizować nagrody niż w dużych, gdzie pracownik jest bardziej anonimowy. Jednak i tu można wprowadzić „małe rzeczy”, które mają ogromny wpływ na motywację:
- bezpłatna kawa lub woda mineralna w automacie znajdującym się w lobby,
- drobne upominki na specjalne okazje, np. imieniny lub urodziny pracownika, może to być nawet kartka z życzeniami od kierownika lub dyrektora albo drobny przywilej, np. krótszy dzień pracy z tej okazji,
- możliwość zakupu produktów wytwarzanych przez firmę po obniżonej cenie,
- uwzględnianie drobnych próśb pracowników – czasem pozornie błahych spraw – takich jak wymiana zaciętych zamków w szafkach, zamontowanie automatycznego dozownika mydła w toaletach czy wstawienie mikrofalówki do pokoju socjalnego.
Wielkim błędem, często popełnianym przez kierownictwo, jest ignorowanie „drobiazgów”. Nie można jednak zaprzeczyć, że to właśnie te drobne sprawy budują atmosferę w miejscu pracy i są oznaką szacunku dla pracownika, który sumiennie wypełnia swoje obowiązki. Są one kontrapunktem dla wymagającego wizerunku wielu firm na zasadzie „płacę – wymagam i nic mnie więcej nie obchodzi”. Podstawowym błędem wielu firm jest brak dbałości o pracowników, zwłaszcza gdy bezrobocie jest wysokie. Pracownicy słyszą: „Nie podoba ci się – do widzenia – mamy 100 osób na twoje miejsce”. Pomija się takie kwestie, jak ogromne koszty związane z rotacją pracowników i konieczność przystosowania się nowego pracownika do nowej pracy. Pracownik, bojąc się o swoje miejsce pracy, nie zgłasza żadnych problemów, nie ma żadnych roszczeń. Jednak jego frustracja rośnie.
Atmosfera w miejscu pracy jest – wbrew pozorom – ogromnym czynnikiem motywującym. Uczciwy pracownik czuje się zobowiązany do bycia uczciwym wobec firmy, która jest uczciwa wobec niego. Oczywiście nie można zakładać, że wszyscy ludzie są uczciwi, bo byłoby to naiwne. Dobra współpraca w firmie, wzajemna pomoc i wsparcie sprawiają, że pracownicy chcą pracować w takim miejscu, a więc chcą być dobrzy w swojej pracy. Jest to bardzo ważne, zwłaszcza w sytuacji tak wysokiego bezrobocia, kiedy wiele firm jest zmuszonych do redukcji zatrudnienia.
Half R., Jak znaleźć, zatrudnić i zatrzymać najlepszych pracowników, Wydawnictwo Naukowo – techniczne, Warszawa 1993.