Podział dzienników ze względu na zasięg odnosi się do klasyfikacji tych dokumentów w kontekście ich funkcji, roli i obszaru, do którego są skierowane. Zasięg dzienników może obejmować zarówno zakres terytorialny, jak i grupy odbiorców, do których są skierowane. W zależności od tego, dzienniki mogą być podzielone na kilka kategorii:
1. Dzienniki krajowe – obejmują wydarzenia, informacje i komunikaty o charakterze ogólnokrajowym. Służą one przede wszystkim do informowania obywateli o sprawach mających wpływ na życie społeczne, gospodarcze, polityczne czy kulturowe w danym kraju. W takim dzienniku prezentowane są także najważniejsze decyzje administracyjne, regulacje prawne, zmiany w prawodawstwie oraz ogłoszenia rządowe i ustawodawcze.
2. Dzienniki regionalne – ich zasięg obejmuje konkretny region lub województwo w obrębie jednego kraju. Dzienniki te koncentrują się na wydarzeniach i problemach dotyczących danego obszaru geograficznego, takich jak decyzje administracyjne, problemy społeczne, lokalne inicjatywy czy zmiany w przepisach dotyczących tej części kraju. Dzienniki regionalne odgrywają kluczową rolę w informowaniu o sprawach mających szczególne znaczenie dla mieszkańców danego regionu.
3. Dzienniki międzynarodowe – obejmują szeroki zasięg geograficzny, skupiając się na wydarzeniach, które mają międzynarodowe znaczenie. Informują one o wydarzeniach w innych krajach, zmieniających się relacjach międzynarodowych, globalnych kryzysach, decyzjach międzynarodowych organizacji (np. ONZ, UE) oraz o globalnych tendencjach i procesach. Często mają charakter bardziej ogólny i są skierowane do szerokiego grona odbiorców z różnych krajów.
4. Dzienniki lokalne – obejmują najwęższy zasięg, koncentrując się na wydarzeniach w danej miejscowości lub małym obszarze, takim jak osiedle, gmina czy powiat. Dzienniki lokalne mają na celu dostarczenie informacji o bieżących wydarzeniach, problemach i inicjatywach w obrębie konkretnej społeczności. W takim dzienniku pojawiają się informacje o wydarzeniach kulturalnych, inicjatywach społecznych, wynikach wyborów lokalnych oraz innych ważnych dla mieszkańców wydarzeniach.
Podział ten pomaga określić, do jakiej grupy odbiorców skierowane są poszczególne dzienniki oraz jak szeroki zakres terytorialny obejmują.
Ze względu na zasięg dzienniki można podzielić na:
- ogólnopolskie,
- regionalne (lokalne).
Czytelnicy gazety ogólnopolskiej (na przykładzie „Gazety Wyborczej”).
Największa grupa czytelników “Gazety Wyborczej” to osoby w wieku najwyższej aktywności zawodowej. Stanowią oni 47 % wszystkich czytelników. Czytelnikami “Wyborczej” są przedstawiciele skrajnie różnych zawodów. 19 % stanowią robotnicy, drugą co do wielkości grupą są przedstawiciele wolnych zawodów i specjaliści – 16%. Natomiast przedsiębiorcy i menedżerowie – 13 %. Wykształcenie średnie ma 46 %, wyższe 26 %. 31 % zarabia od 301 do 600 zł, 24 % między 601, a 1200 zł, 39 % czytelników “Wyborczej” mieszka w miastach powyżej 200 000 mieszkańców, zaś 31 % w miastach do 200 000 mieszkańców.
Czytelnicy gazety regionalnej (na przykładzie “Dziennika Zachodniego”).
Największa grupa mieszka w mieście do 100 000 mieszkańców, 28 % mieszka w mieście powyżej 200 000 mieszkańców. 43 % ma 35 ÷ 54 lata, 38% od 15 do 34 lat. Właściciele, kierownicy, wykwalifikowani specjaliści to 23 % wszystkich czytelników. Wykształcenie wyższe lub średnie ma 45 % czytelników.
Dziennik Zachodni | Gazeta Wyborcza | |
czytelnicy w wieku najwyższej aktywności zawodowej | 41 % | 47 % |
czytelnicy zajmujący stanowiska kierownicze, właściciele, specjaliści | 23 % | 29 % |
czytelnicy z wykształceniem średnim lub wyższym | 45 % | 72 % |
czytelnicy w miastach powyżej 200 000 mieszkańców | 28 % | 39 % |
czytelnicy na wsi | 18 % | 19 % |
Tabela nr 1 Porównanie wybranych cech czytelników dziennika ogólnopolskiego i regionalnego