System notowań ciągłych polega na tym, że na początku sesji, na podstawie zleceń złożonych przed jej rozpoczęciem oraz zleceń nie zrealizowanych na poprzednich sesjach, ustalany jest tak zwany kurs otwarcia, na zasadach analogicznych do systemu kursu jednolitego, po czym zaczyna się sesja giełdowa. Inwestorzy mogą składać zlecenia w trakcie trwania sesji, a transakcje mogą być zawierane przy różnych cenach. Podobnie jak w przypadku kursu jednolitego, w trakcie sesji akceptowane są zarówno zlecenia z limitem cenowym jak i PKC. Na zakończenie sesji ustalany jest kurs zamknięcia, równy cenie, po której została dokonana ostatnia transakcja. Rynek, na którym notowania odbywają się w ten sposób, nazywany jest rynkiem kierowanym cenami.
System notowań ciągłych jest stosowany na większości giełd na świecie. W Polsce jest obecny od czerwca 1992 roku. Początkowo w ten sposób notowane były jednak wyłącznie obligacje na rynku blokowym. W kwietniu 1995 roku, system ten został całkowicie skomputeryzowany. Od 8. lipca 1996 roku, rozpoczęto notowania ciągłe kilku najbardziej płynnych akcji rynku podstawowego GPW. Obecnie coraz więcej papierów jest równolegle do systemu kursu jednolitego notowanych w ten sposób.
Jednostką transakcyjną w systemie notowań ciągłych jest blok o wartości około 10 tysięcy złotych. Dla obligacji, w zależności od typu, są to bloki 10 lub 100 sztuk. Dla akcji, wielkość bloku zależna jest od ich ceny jednostkowej. Wielkość bloku dla danego papieru wartościowego jest ustalana przed jego wprowadzeniem do notowań ciągłych.
System notowań ciągłych to jeden z kluczowych elementów funkcjonowania rynku giełdowego, w tym także na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW). W odróżnieniu od systemu notowań jednolitych, w którym ceny są ustalane w określonych momentach (np. w ramach fixingu), w systemie notowań ciągłych transakcje są zawierane na bieżąco przez cały czas trwania sesji giełdowej.
W ramach tego systemu każda transakcja jest realizowana w oparciu o aktualną podaż i popyt. Gdy inwestorzy składają zlecenia kupna i sprzedaży, system automatycznie ustala ceny na podstawie najlepszych dostępnych ofert. Ceny są aktualizowane na bieżąco, co pozwala uczestnikom rynku na śledzenie zmian w czasie rzeczywistym. Takie podejście sprzyja większej płynności, gdyż inwestorzy mają możliwość szybkiego zawierania transakcji w odpowiedzi na zmiany cen oraz sytuację rynkową.
W systemie notowań ciągłych uczestnicy rynku mogą składać różnorodne zlecenia, w tym zlecenia limitowane (gdzie inwestor określa maksymalną cenę, jaką jest gotów zapłacić lub minimalną, po której chce sprzedać) oraz zlecenia rynkowe (gdzie transakcja realizowana jest po najlepszej aktualnej cenie rynkowej). Takie zróżnicowanie umożliwia inwestorom elastyczne dostosowanie strategii handlowej do zmieniających się warunków rynkowych.
System notowań ciągłych ma również zastosowanie w przypadku instrumentów pochodnych, takich jak opcje czy kontrakty futures, co dodatkowo zwiększa jego znaczenie dla inwestorów instytucjonalnych i detalicznych. Dzięki bieżącej dostępności informacji oraz dynamicznej realizacji zleceń, inwestorzy mogą lepiej reagować na sygnały rynkowe i podejmować bardziej świadome decyzje inwestycyjne.
Z punktu widzenia GPW, system notowań ciągłych pozwala na efektywne zarządzanie płynnością rynku i stabilizację kursów. Specjaliści rynkowi, tacy jak market makerzy, odgrywają kluczową rolę w utrzymywaniu płynności w tym systemie, angażując się w składanie zleceń kupna i sprzedaży w celu zaspokojenia potrzeb inwestorów.
Podsumowując, system notowań ciągłych jest istotnym narzędziem na warszawskiej giełdzie, które sprzyja efektywności handlu, zwiększa płynność rynku i umożliwia inwestorom bieżące reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe. Dzięki jego elastyczności i dynamice, uczestnicy rynku mają możliwość bardziej aktywnego i świadomego uczestnictwa w obrocie giełdowym.
