Fundusze strukturalne i Fundusz Spójności na lata 2007-2013 były kluczowymi instrumentami finansowymi Unii Europejskiej, skierowanymi na wspieranie rozwoju regionalnego, wzmacnianie konkurencyjności oraz zmniejszanie różnic ekonomicznych i społecznych pomiędzy regionami UE. Te środki finansowe stanowiły istotny element polityki spójności Unii Europejskiej, której celem było promowanie równomiernego rozwoju wszystkich regionów.
Główne fundusze strukturalne i Fundusz Spójności na okres 2007-2013 obejmowały:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRD): Skoncentrowany na wsparciu inwestycji w infrastrukturę, innowacje, przedsiębiorczość, ochronę środowiska i rozwój zasobów ludzkich. EFRD miał na celu zwiększenie konkurencyjności regionów poprzez modernizację i rozwój gospodarczy.
- Europejski Fundusz Społeczny (EFS): Finansował projekty związane z zatrudnieniem, edukacją, szkoleniami zawodowymi, integracją społeczną i walką z wykluczeniem społecznym. EFS skupiał się na poprawie sytuacji na rynku pracy i wzmacnianiu kapitału ludzkiego.
- Fundusz Spójności: Został utworzony z myślą o wsparciu państw członkowskich o niższym dochodzie na modernizację infrastruktury transportowej, energetycznej i środowiskowej. Fundusz Spójności miał na celu zwiększenie integracji gospodarczej i społecznej w Unii Europejskiej.
- Instrument Finansowy Orientacji Rybołówstwa (IFOP): Finansował projekty związane z modernizacją sektora rybołówstwa oraz wspierał działania na rzecz zrównoważonego rozwoju rybołówstwa i akwakultury.
- Instrument Finansowy Orientacji na Rynek (IOR): Skierowany na wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw oraz innowacyjnych start-upów poprzez udzielanie pożyczek i gwarancji.
Te fundusze były alokowane na podstawie tzw. programów operacyjnych, które były przygotowywane przez państwa członkowskie i zatwierdzane przez Komisję Europejską. Programy operacyjne określały priorytety inwestycyjne, cele oraz mechanizmy zarządzania środkami.
Dzięki Funduszom Strukturalnym i Funduszowi Spójności na lata 2007-2013 Unia Europejska wspierała rozwój regionalny, tworzenie miejsc pracy, zwiększenie konkurencyjności oraz poprawę jakości życia mieszkańców różnych regionów. Środki te miały na celu budowanie silniejszej i bardziej jednolitej gospodarki europejskiej, a ich efektywność była regularnie monitorowana i oceniana.
Zgodnie z obecnym (2005) stanem prac, w perspektywie finansowej 2007-2013 planuje się:
- utrzymanie wagi i budżetu polityki spójności – około 1/3 budżetu Unii Europejskiej,
- zmniejszenie liczby funduszy finansujących politykę spójności; planowane fundusze:
– Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)
– Europejski Fundusz Społeczny (EFS)
– Fundusz Spójności
- zmniejszenie liczby działań strukturalnych.
Planowane kierunki działań i budżet w mld €
| 1 | Wsparcie konwergencji – wspieranie przyspieszonego wzrostu i tworzenia miejsc pracy w regionach słabiej rozwiniętych (PKB poniżej 75% średniej UE-25); działania finansowane z EFRR, EFS i Funduszu Spójności. | 264,0 | 78,5% |
| 2 | Wsparcie dla regionalnej konkurencyjności i zatrudnienia – wspieranie zmian strukturalnych w regionach niekwalifikujących się do wsparcia w ramach konwergencji; fundusze EFRR i EFS. | 57,9 | 17,2% |
| 3 | Wsparcie dla europejskiej współpracy terytorialnej – wspieranie konkurencyjności terytorialnej oraz promowanie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju terytorium UE – beneficjentami będą wewnętrzne i zewnętrzne regiony przygraniczne; finansowanie z EFRR. | 13,2 | 3,94% |
| Polityka spójności „Razem | 336,1 |
Fundusze strukturalne i Fundusz Spójności na lata 2007-2013 stanowiły kluczowy element polityki spójności Unii Europejskiej, która miała na celu zmniejszenie różnic rozwojowych pomiędzy poszczególnymi regionami i państwami członkowskimi. Były to największe środki finansowe UE, przeznaczone na wspieranie inwestycji w infrastrukturę, edukację, innowacje, ochronę środowiska oraz rozwój zasobów ludzkich.
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRD) był głównym instrumentem służącym do wzmacniania gospodarki regionalnej poprzez finansowanie projektów infrastrukturalnych, jak również inwestycji w sektorze prywatnym, wspierających innowacje i rozwój technologiczny. Dzięki EFRD regiony miały szansę na modernizację swojej infrastruktury transportowej, energetycznej oraz komunikacyjnej, co miało zwiększyć ich konkurencyjność na rynku europejskim.
Europejski Fundusz Społeczny (EFS) skupiał się na poprawie sytuacji na rynku pracy i zwiększeniu możliwości zawodowych obywateli UE. Finansował projekty edukacyjne, szkoleniowe oraz integracyjne, wspierając osoby bezrobotne, młodzież, osoby niepełnosprawne oraz inne grupy marginalizowane na rynku pracy. Dzięki EFS realizowane były programy szkoleniowe, które zwiększały kwalifikacje zawodowe oraz zdolności adaptacyjne pracowników.
Fundusz Spójności miał na celu wsparcie państw i regionów o niższym poziomie rozwoju gospodarczego poprzez inwestycje w infrastrukturę transportową, energetyczną oraz ochronę środowiska. Skierowany był również na modernizację i rozwój sektora publicznego, wspierając transformację społeczno-gospodarczą regionów, które potrzebowały wsparcia w nadrobieniu różnic rozwojowych w stosunku do bardziej rozwiniętych części UE.
Instrument Finansowy Orientacji Rybołówstwa (IFOP) wspierał sektor rybołówstwa i akwakultury poprzez finansowanie projektów związanych z ochroną zasobów naturalnych oraz modernizacją flot rybackich. Natomiast Instrument Finansowy Orientacji na Rynek (IOR) wspierał przedsiębiorstwa poprzez udzielanie pożyczek i gwarancji, które miały na celu stymulowanie innowacyjności oraz konkurencyjności na rynkach lokalnych i regionalnych.
Wszystkie te fundusze były zarządzane przez państwa członkowskie oraz regiony, które przygotowywały i realizowały programy operacyjne, uwzględniając lokalne potrzeby oraz cele strategiczne. Komisja Europejska pełniła rolę nadzoru i monitorowania, zapewniając zgodność działań finansowanych z zasadami efektywnego zarządzania i przejrzystością wydatków publicznych.
Efektywność Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności na lata 2007-2013 była regularnie oceniana, co pozwalało na dostosowanie strategii inwestycyjnych i programów wsparcia do zmieniających się potrzeb i wyzwań europejskiego rynku gospodarczego. Dzięki tym środkom Unia Europejska wspierała integrację i rozwój, tworząc silniejszą i bardziej zrównoważoną gospodarkę europejską.
Źródło
up.gov.pl
funduszestrukturalne.gov.pl
fundusze-strukturalne.pl
fs.ngo.pl
delpol.pl
